تعداد صادرکنندگانی که تا پایان مردادماه سال جاری صد در صد تعهدات ارزی خود را ایفا کرده‌اند 2286 نفر صادرکننده بوده درصورتی‌که این تعداد در پایان تیرماه امسال، 2014 نفر صادرکننده بوده‌اند. از زمانی که صادرکننده‌ها ملزم شدند که ارز حاصل از صادرات خود را به کشور برگردانند، هرچند وقت یک‌بار آمارها از میزان ارزهای برگشته و برنگشته مطرح می‌شود و اختلاف‌نظرهایی هم درباره آن به میان می‌آید. حالا در جدیدترین خبر، رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران با ارائه گزارشی میزان ارز بازگشتی حاصل از صادرات غیرنفتی تا پایان مردادماه 99 را 35 میلیارد یورو اعلام کرد و گفت: این رقم با توجه به‌کل صادرات مشمول تعهدات ارزی سال‌های 97، 98 و فروردین‌ماه 99، نشان‌دهنده بازگشت 68 درصد ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور است و این در حالی است که بر اساس گزارش بانک مرکزی 16.3 میلیارد یورو ارز حاصل از صادرات غیرنفتی به چرخه اقتصادی کشور بازنگشته است. حمید زادبوم در این خصوص افزود: از 22 فروردین 97 تا پایان فروردین 99 تعداد 21 هزار و 254 نفر صادرکننده ارز خود را بازگردانده‌اند که نسبت به تعداد صادرکنندگان تا پایان اسفند 98، تعداد 70 صادرکننده دیگر نیز به فهرست اضافه‌شده‌اند. او با اشاره به تشکیل کارگروه اقدام ارزی در سازمان توسعه تجارت ایران و سازمان‌های صمت استان‌ها، گفت: با فعالیت این گارکروه‌ها در سراسر کشور، از ابتدای مردادماه سال جاری، بازگشت ارز به اقتصاد کشور افزایش‌یافته که امیدواریم این روند در سایه تعامل با صادرکنندگان سرعت بیشتری پیدا کند. مسئول کمیته اقدام ارزی بیان داشت: تعداد صادرکنندگانی که تا پایان مردادماه سال جاری صد در صد تعهدات ارزی خود را ایفا کرده‌اند 2286 نفر صادرکننده بوده درصورتی‌که این تعداد در پایان تیرماه امسال، 2014 نفر صادرکننده بوده‌اند. او همچنین میزان صادرات این دسته از صادرکنندگان را 16.6 میلیارد یورو اعلام کرد که بر اساس ترتیبات بانک مرکزی 14.9 میلیارد یورو از ارز حاصل از صادرات خود را به چرخه اقتصاد کشور بازگردانده‌اند که این صادرکنندگان ازلحاظ تعداد، 11 درصد از کل صادرکنندگان، ازنظر میزان صادرات 29 درصد کل صادرکنندگان، ازلحاظ بازگشت ارز 43 درصد کل صادرکنندگان و ازنظر تعهد، 29 درصد میزان کل تعهدات را به خود اختصاص داده‌اند. معاون وزیر و رئیس‌کل سازمان توسعه تجارت ایران، اضافه کرد: از دیگر سو 15043 صادرکننده، تنها یک‌میلیون یورو به چرخه اقتصاد کشور بازگردانده‌اند که 71 درصد کل صادرکنندگان ازنظر تعداد را شامل بوده و فقط 17 درصد از میزان صادرات را به خود اختصاص داده‌اند. زادبوم در پایان گفت: 3225 نفر صادرکننده تعهدات ارزی خود را بین یک تا 99 درصد ایفا کرده‌اند که 19 درصد از تعداد کل صادرکنندگان بوده و 53 درصد از میزان صادرات و همچنین 54 درصد از میزان بازگشت ارز حاصل از صادرات را به خود اختصاص داده‌اند.

کدام ارزها؟

تیرماه امسال، صمد کریمی، مدیر اداره صادرات بانک مرکزی بابیان اینکه حدود ۲۷ و نیم میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات به چرخه اصلی اقتصاد کشور بازنگشته است، گفت: ۲۲ میلیارد دلار از این رقم درواقع برای ۱۰۰ تا ۲۰۰ صادرکننده بزرگ است که نمی‌خواهند ارزشان به چرخه اقتصادی بازگردد. از این رقم حدود ۲۵ میلیارد دلار مربوط به سال ۹۷ و دو و نیم میلیارد دلار مربوط به سه ماه نخست امسال و بیشتر آن مربوط به بخش خصوصی است. بعد مسعود خوانساری، رئیس اتاق تهران در پانزدهمین جلسه هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با اشاره به عدم بازگشت ۲۷ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات، گفت: اینکه چقدر از این رقم واقعیت دارد باید بررسی شود اما اتاق بازرگانی در مکاتبه‌ای با بانک مرکزی از آنها خواسته تا فهرست اسامی افرادی که ارز حاصل از صادرات را به کشور بازنگردانده‌اند به ما اعلام کنند که بانک مرکزی اخیراً فهرستی را به همراه میزان ارزی که بازنگشته اعلام کرده است. به گفته او ناهماهنگی میان دستگاه‌ها ازجمله گمرک جمهوری اسلامی ایران، سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی و نبود سامانه یکپارچه از عوامل اصلی در عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات است. از طرفی بسیاری از این شرکت‌ها عامل مؤثر در عدم بازگشت ارز را نبود آگاهی برخی از صادرکنندگان از دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های موجود اعلام کردند ضمن اینکه بخشنامه‌های متعدد را عامل دیگر عنوان کردند.