رئیس جمهور حضور در مجلس شورای اسلامی لایحه بودجه را تقدیم مجلس کرد و از نمایندگان مجلس خواست تا بهمن ماه لایحه را مصوب کرده و به دولت برگردانند. لایحه بودجه امسال را رئیس جمهور یک تحول مهم درکشور دانست. در زیر به مهم ترین نکات اقتصادی بودجه سال که رئیس جمهور در مجلس بیان کرد می پردازیم:

1-بودجه امسال متفاوت با بودجه سال‌های گذشته و تبلور وعده‌های انتخاباتی اردیبهشت 96 است.
2- بودجه امسال کاملا متفاوت با بودجه سالهای گذشته است. در واقع در این لایحه به خوبی روشن شده که بودجه تنها یک لیست درآمدی و هزینه ای نیست، بلکه بودجه سالانه برشی از برنامه چهار ساله دولت است.
3- چارچوب های تمام وعده های اصلی دولت دوازدهم در انتخابات اردیبهشت 96 در این لایحه تبلور دارد و بودجه 97 به معنای آغاز اجرای برنامه های دولت دوازدهم است و هر آنچه دولت به مردم در انتخابات وعده داد و مطالبه مردم بود مثل اشتغال، رشد اقتصادی، رفع فقر، کاهش نابرابری ها، تحرک در طرح های اصلی، حضور بخش خصوصی در اقتصاد کشور و ... در این لایحه به خوبی مشاهده شده است.
4- در تبصره 14، 18 و 19 این لایحه به خوبی خواهید دید که یک تحول بزرگ در بودجه امسال خواهد بود. دولت روند جدیدی را آغاز کرده و در سال های بعد ادامه خواهد داد. پایه اصلی بودجه امسال شفافیت است و پرداخت اعتبار به دستگاه ها بر مبنای عملکرد سه ماهه آنها است.
5- بودجه امسال بر مبنای عملکرد دستگاه‌ها تنظیم شده است. درسال های گذشته اینگونه بود که دستگاه ها می گفتند ما در طول سال هزار تومان بودجه گرفته و 990 تومان خرج کرده ایم و برای سال بعد ده درصد اضافه یعنی 1100 تومان بودجه می خواهیم دستگاهی هم که 1000 تومان بودجه داشت و 800 تومان خر ج کرده بود، درسال بعد کمتر دریافت می کرد. بنابراین برای هزینه کردن بودجه به ویژه در ماه های آخر سال رقابتی بود، زیرا بودجه را هزینه می کردند تا سال آینده بودجه بیشتری دریافت کنند. ما در این شرایط نمی دانستیم یک خدمت برای دولت جقدر هزینه دارد و هزینه بخش دولتی و خصوصی قابل مقایسه نبود. ما از پول مردم برای خدمت هزینه می کردیم اما به درستی نمی دانستیم آن خدمت چقدر هزینه برده است.
6- در بودجه امسال 34 درصد، بودجه عملیاتی است و این روند باید ادامه یابد تا همه بودجه ما عملیاتی شود. طبق این بودجه در بخش استانی صد درصد بودجه عملیاتی است.
7- تمرکز زدایی یکی از ویژگی لایحه بودجه 97 است. تاکنون بودجه به اینگونه تنظیم می شد که همه اعتبارات و هزینه ها در اختیار تهران بود. در بخش هزینه ای برای سال آینده به جای 4 درصد، 24 درصد بودجه و در بخش عمرانی 30 درصد بودجه در اختیار استانها قرار می گیرد. باید اجازه دهیم استان ها، هزینه ها و درآمد خود را مدیریت کنند و نمایندگان مجلس بر کار دستگاه های استانی نظارت کنند. ما هم باید بر مبنای عملکردهای سه ماهه نظارت کرده و بودجه بدهیم.
8- ردیف‌های متفاوت یکی دیگر از مشکلات بودجه است. معلوم نیست این ردیف ها و پول ها در اختیار چه کسی قرار می گیرد و کجا مصرف می شود؟ در بودجه امسال ردیف‌ها کاهش یافته است. شما نمایندگان هم به ما کمک کنید. حتما به شما مراجعه می کنند و فشار می آورند ولی ما باید بتوانیم بر این ردیف‌ها نظارت کنیم. اگر روند این سال ها ادامه یابد، دولت بعد حتما نمی تواند کشور را اداره کند و ما در بن بست قرار می گیریم.
9- در دولت یازدهم تلاش ما ایجاد آرامش و ثبات اقتصادی بود و می خواستیم این لوکوموتیو روی ریل قرار بگیرد که الان روی ریل قرار گرفته است و بنابراین باید با سرعت و دقت بیشتری حرکت کنیم تا به اهداف خود برسیم. تلاش ما دستیابی به رشد اقتصادی، تورم قابل کنترل، اشتغال قابل قبول، بانک‌های منظم، صندوق‌ای بازنشستگی ساماندهی شده و بودجه ریزی شفاف، درست و علمی است. هدف ما حرکت بزرگ در زمینه اشتغال و فقرزدایی است.
10- امسال خوشبختانه در فصل اول در مقایسه با فصل اول پارسال رشد بدون نفت 7 و با نفت 6.5 درصد است. قدم خوبی در رشد برداشته شده و هدف گذاری ما این است در طول دولت دوازدهم سالانه رشد بالای پنج درصد داشته باشیم.
11- هدف گذاری ما این بود که تورم یک رقمی شود و می خواستیم در سال پایانی به تورم یک رقمی برسیم که یک سال زودتر اتفاق افتاد. تلاش ما این است که این مهار تورم را ادامه دهیم.
12- در اشتغال مشکل بزرگی پیش روی ما است. در زمان انتخابات یکی از خواست‌های اصلی و به حق مردم اشتغال بود و همه کاندیداها به مردم قول اشتغال می دادند. در دو فصل آغازین امسال نسبت به پارسال اشتغال خالص ما 750 هزار است و تا پایان سال هم وابسته به فصل‌های بعدی و جمع بندی خواهد بود. البته این اشتغال با رقم نیروهای فعال در بازار کار فاصله دارد.
13- پیش بینی ما این است که نیروهای فعال ما برای حضور در بازار کار 840 هزار نفر باشد. یعنی ما باید یک حرکت بسیار بزرگی را برای اشتغال انجام دهیم. در لا یحه بودجه امسال یک مسئله مهم اشتغال است و می بینید که ما با درآمدی که پیش بینی کردیم و در تبصره 18 با اهرم کردن این درآمد برای استفاده از صندوق توسعه ملی و تسهیلات بانکها این سه باهم رقم بزرگی را برای اشتغال در اختیار ما می گذارد.تلاش ما این است تسهیلات بانکی را درامور خاص و ویژه کاهش دهیم و در برخی از موارد وظیفه‌ای که کارفرما برای پرداخت بیمه دارد را ما متقبل شویم تا شاهد یک حرکت ارزشمند در بخش اشتغال باشیم.
14- خطای ما این بود که در دولتهای گذشته رفتند بیابان‌ها را تبدیل به مسکن کنند. صنعت مسکن می تواند پیشتاز در اشتغال باشد و صدها شغل در کنار خود دارد. در سال های گذشته در مسکن رشد ما منفی بود و از زمستان پارسال این حرکت اصلاح شد و به سمت رشد مثبت رفت. در سه ماهه اول امسال رشد مسکن ما مثبت 7 است. در معدن هم که نیاز به تحرک داشت رشد 5 درصد است. این نشان می‌دهد در مسکن برای حرکت میدان داریم و باید ببینیم چطور مسکن مردم را تامین کنیم، آن را بازسازی کنیم، بافت فرسوده را از بین ببریم، امنیت جانی را در مسکن تامین کنیم و نشاط لازم را در مسکن برگردانیم. این کار را می توانیم در یک طرح بازسازی در بافت فرسوده و حاشیه شهرها انجام دهیم.
15- اگر برویم در بیابانی 30 - 40 کیلومتر بیرون از شهر زمین صافی پیدا کنیم و برجی را بالا ببریم این ابتدای مشکل است. جاده، آب، برق ،گاز ،مدرسه،کلانتری و ... این مسکن کجاست؟ یک خطای ما این بود که در دولت های گذشته رفتند بیابان‌ها را تبدیل به مسکن کنند در حالی که مسکن در وسط شهرها جا دارد. در قلب تهران ساختمان های کوچکی هست که با یک زلزله ویران می شود و در تمام کلانشهرها همین گونه است. مشکل مسکن مهر این نیست که پایه اش سفت و شل است مشکل این است که از چه پولی درست شد. این را جواب بدهیداستقراض از بانک مرکزی خطای بزرگی بود و مسکن مهر از جیب فقرا درست شد چون پایه پولی بالا رفت و تورم 45 درصدی ایجاد کرد. یکی از قدمهای مهم برای اشتغال این است که سالانه 200 هزار واحد مسکونی با تسهیلات جدید ساخته شود. البته دولت سازنده نیست، بلکه ناظر است، مردم و شرکتها مسکن را می سازند.
16- دربخش صادرات غیرنفتی به تحولات بزرگی نیازمندیم و به این موضوع در بودجه توجه شده است. بودجه ما که به لحاظ شکلی و چارچوبی کاملا جدید است، تحول بزرگی در این زمینه ایجاد می کند. ما برای صادرات غیرنفتی باید ابتدا فضای جهان و منطقه را آماده می‌کردیم و به تعبیر رهبری تعامل گسترده با جهان داشته باشیم.
17- پس از برجام ما دو تحول بزرگ اقتصادی یعنی کاهش نرخ سود تسهیلات و جذب سرمایه‌گذاری خارجی را دنبال کرده‌ایم. سرمایه‌گذاری وقتی انجام می شود که سرمایه گران نباشد. ما سه درصد تسهیلات بانکی را کاهش داده ایم زیرا اگر بخواهیم با دنیا رقابت کنیم، باید هزینه سرمایه را کاهش دهیم. از سویی اکنون سرمایه‌گذاری و فاینانس خارجی سهل تر شده است. ما ده‌ها میلیارد تومان اعتبار از قراردادهایی که با دولت ها و بانک های آسیایی و اروپایی بسته‌ایم در اختیار گرفته ایم. با سرمایه خارجی در کنار سرمایه داخلی می توانیم تحول بزرگی در اشتغال ایجاد کنیم.
18- دنبال اصلاح قیمتها هم هستیم. معادل رقمی که از این طریق به دست می آوریم را از صندوق توسعه می گیریم و این دو را با هم در بانک قرار می دهیم و بانک هم سهم خود را می گذارد و این مجموعه، تجهیز منبع جدیدی برای اشتغال به ویژه در صادرات غیرنفتی، ترمیم بافت فرسوده، کشت گلخانه ای و سایر موارد خواهد بود.
19- در تبصره 14 بودجه به این موضوع اشاره شده است. برای اولین بار در جمهوری اسلامی ایران یک قدم بسیار بزرگ برای استاندار سازی زندگی اقشار ضعیف جامعه بر میداریم. رفع فقر مطلق از بودجه 97 آغاز می شود. در سال 96 اقشار تحت حمایت سه برابر بیشتر از سال قبل آن دریافتی داشته اند که این اولین قدم دولت برای رفع فقر است که این مسیر را ادامه می دهیم.
20- از شما می خواهیم به دولت برای اصلاحات یارانه کمک کنید. زیرا همه معتقدیم که یارانه باید به نیازمندان برسد. ما سازمان هدفنمندی یارانه ها را تغییر داده واین سازمان را تبدیل می کنیم به یک صندوق رفاه اجتماعی امید و شرایط جدیدی را برای یارانه نقدی به وجود می آوریم. دولت در کنار مجلس باید خواسته‌های مردم را در چارچوب مشخصی برآورده کند. هر آنچه هم که از تبصره 14 به دست می آوریم برای رفع فقر مطلق و رفع مشکلات حوزه سلامت هزینه می کنیم.
21- شش هزار طرح نیمه تمام ملی و 65 هزار طرح استانی نیمه تمام داریم. این یعنی بخشی از سرمایه مردم نیمه کاره رها شده و آن را قفل کرده ایم و سرمایه مردم در حال از بین رفتن است که اگر این طرح‌ها به راه بیفتد رونق و اشتغال ایجاد می شود. ما درخواست می کنیم از 32 درصد درآمد نفت که صندوق توسعه ریخته می شود 12 درصد به طرح های بزرگ اختصاص یابد. در تبصره 19 بودجه به این موضوع اشاره شده است.

22- در سال های گذشته مثل 94 و 95 با وجود کاهش درآمدهای نفتی و شرایط سختی که کار می کردیم طبق مصوبه مجلس 30 درصد از درآمد نفت و گاز را به صندوق ریختیم البته این روزها وضع ما نسبتا خوب شده و امسال به طور متوسط در آمد ما حدوت 50 دلار خواهد بود. احتمالا شما نمایندگان می خواهید به آن 30 درصد، 2 درصد هم اضافه کنیدو پیش بینی ما این است که این 32 درصد ، 15 میلیارد دلار می شود. 20 درصد که در صندوق برای طرح‌های صندوق می ماند.اما 12 درصد دیگر در بودجه از نمایندگان خواسته شده که برای طرحهای مهم پیش بینی شود. خواهش می کنم به این دو نکته مهم توجه کنید. اولین طرح اصلاح امور بانکی است.
23- صندوق های بازنشستگی،سازمان تامین اجتماعی و بانکها باید دست از بنگاه داری بردارند.
24- ما به کمک مقام معظم رهبری روسای سه قوه و شورای عالی امنیت ملی در زمینه موسسه های مالی و اعتباری وارد عمل شدیم و به بانک مرکزی اختیار عمل دادیم. در این زمینه کار بزرگی صورت گرفت و 98 درصد سپرده‌گذاران یا تمام پول خود را گرفته اند یا تا پایان ماه می گیرند .برای دو درصد باقیمانده هم بانک مرکزی، روسای سه قوه و دادگاه ها تلاش می کنند که اموال این موسسات شناخته شده و تکلیف آنها روشن شود. اینها اقتصاد و زندگی مردم را نابود کرده بودند. کاهش سود تسهیلات، ارتباط بانکهای داخلی با خارج و بالابردن سرمایه برخی بانکها قدمهای دیگری بود که در اصلاح نظام بانکی برداشته شد. ما برای اصلاح نظام بانکی که موتور محرک اقتصاد است سه میلیارد دلار از پول صندوق می خواهیم.
25- دو میلیارد و 150 میلیون دلار هم برای مشکلات محیط‌ زیستی باید از صندوق برداشته شود. وضع گردوغبار، ریزگردها، هوای آلوده، خاک آلوده، مشکل آب، وضع تالاب ها و دریاچه و مشکلات پسماندها معضل بزرگی را در کشور به وجود آورده است. اگر سری به شمال یا جنوب کشور بزنید مشکل کنار دریا، رودخانه و جنگل ها را می بینید که ما باید مشکل پسماندها، ریزگردها و هوای آلوده را حل کنیم. البته قدم های خوبی برداشته شده اما بسیار کم بوده است.