«جامعه ایرانی در یکی از مهمترین مقاطع تاریخی خود قرار دارد.» این عبارت شاید از منظر برخی جمله ای کلیشه ای به نظر برسد، اما این عبارت، عین واقعیت است که هر لحظه می تواند منشا اثرگذاری و تحول باشد، اگر درک درستی از لحظه و آن در کشور وجود داشته باشد. باید بدانیم که ایران تافته جدا بافته ای در میان کشورهای دیگری نیست.

مانند هر کشور و هر سرزمین دیگری، ایرانیان نیز باید از یک طرف، امید بالایی به آینده داشته باشند و از سوی دیگر عدم اطمینان شان به دورنمای پیش رو، کاهش پیدا کند. برخی از اقتصاددانان بزرگ مثل پروفسور نایل و پروفسور داگلاس نورث، معتقدند که اساسا وظیفه دولت ها و اقتصاددان ها و به طور کلی سیاست مداران، کاهش عدم اطمینان و تسهیل تصمیم گیری های عمومی برای حال و آینده است. وقتی جامعه ای دچار عدم اطمینان گسترده ای باشد، مانند این است که یک حق بیمه بزرگ به دلیل عدم اطمینان بر ابعاد و زوایای گوناگون حیاتش سایه افکنده و روند کلی تصمیم سازی را با مشکلات عدیده ای مواجه می سازد. وقتی روند عادی تصمیم گیری در جامعه ای مختل شده باشد، سرمایه گذاری با مشکل روبه رو خواهد شد. چرا که سرمایه به دنبال آغوش آرام و باثباتی است که در آن آرامش و اطمینان را بتواند تجربه کند. وقتی سرمایه گذاری با مشکل مواجه شود، تولید ملی با اخلال مواجه خواهد شد. این روند باعث افزایش دامنه های بیکاری، نزول شاخص های اقتصادی و معیشتی و نهایتا گسترش فقر مطلق در جامعه می شود.

این فرایند، چرخه ناامیدی فزاینده را باز تولید می کند و در اثر آن، ناامیدی در جامعه پمپاژ می شود. بهترین راه برای مقابله با این وضعیت آن است که بررسی شود تا مشخص شود طی سالهای گذشته در عرصه سرمایه گذاری عمومی چه پیشرفت هایی را تجربه کرده ایم. 
متاسفانه بیشتر کسانی که خود را دولتمرد می دانند به دنبال آن هستند که سرمایه های عمومی را به مصرف روز و نیازهای سطحی خود کنند. یعنی ظرفیت هایی که می بایست برای توسعه کشور و در راستای افزایش سرمایه های عمومی در چشم انداز آینده به کار گرفته شوند در مسیر ایجاد محبوبیت های مقطعی و غیر پایدار سیاست مداران اتلاف می شود. بدون اینکه نسل های آینده از این ظرفیت ها(چه سرمایه های مشهود و چه سرمایه های نامشهود) بهره برداری لازم را داشته باشند. این روند کلی باعث شده، نرخ انباشت سرمایه در ایران در حال حاضر به یک سوم ترکیه برسد. در حالی که انباشته سرایه ایرانی ایران در گذشته نسبت به کشوری مانند ترکیه وضعیت بسیار مطلوبی داشت. این مقایسه تطبیقی در خصوص سایر کشورها منطقه نیز یک چنین اوضاع نامناسبی را دارد. نرخ انباشت سرمایه در ایران در مقایسه با چین، سنگاپور، امارات و... کاهش پیدا کرده در حالی که دهه های قبل وضعیت ایران در این شاخص به مراتب مناسب تر بود. در سالهای نه چندان دور در معماری قدیم خانه ها همواره حوض های سنگی در میانه حیاط ها تعبیه می شد. حوضی که انباشت آب به عنوان مظهر پاکی و یکی از نیازهای اساسی خانه ها در آن صورت می گرفت و به کانونی برای نشست و برخاست خانواده های ایرانی بدل می شد. در برخی زمان ها به دلیل افزایش سرما و یخ زدگی، آب بندی حوض ها از بین می رفت و حوض ها با شکستگی و سوراخ شدگی مواجه می شدند. اساسا آب کردن حوضی که شکسته شده باشد، اشتباه است. چرا که باعث هدر رفت آب و نفوذ رطوبت به سایر ساختارهای خانه می شد.

یعنی ابتدا باید شکستگی حوض تعمیر شود، بعد انباشت آب در آن صورت بگیرد. این روند دقیقا در حوزه های بنیادین اقتصاد نیز موضوعیت پیدا می کند. زیرساختهای اقتصادی و تولیدی کشور ، نیازمند به روز آوری و سرمایه گذاری است تا منافذی که در طول سالها در ابعاد و زوایای گوناگون آن ایجاد شده، بر طرف شوند. بر طبق محاسبات تحلیلی دقیق، اقتصاد ایران نیاز دارد که حداقل 40درصد از GDP خود را صرف سرمایه گذاری بر روی زیرساختهای خود کند. این در حالی است که ایران نه تنها سرمایه گذاری های لازم را انجام نداده بلکه میانگین سرمایه گذاری ایران، منفی است.به عنوان مثال آتش سوزی اخیر در پالایشگاه تهران به دلیل رخ داد که مخازن پالایشگاه در اثر گذشت زمان،دچار خوردگی های فراوانی شده بود.زمانی که این ورق ها دچار خوردگی شوند، ورق های فولادی نازک شده و در نهایت حوادث تلخ از راه می رسند. یعنی ایران نتوانسته بود، حتی به اندازه چند ورق فولادی لازم در پالایشگاه های خود سرمایه گذاری کند. این نمونه ای است که موارد مشابهی مانند آنرا می توان تداوم آنرا در بخش ها و حوزه های مختلف زیرساختی تسری داد.

40هزار بشکه گازوئیل که در سطح جهانی بشکه ای 150دلار قیمت دارد در اثر این عدم سرمایه گذاری بر روی زیرساختها از میان رفت، چرا که ایران نتوانسته است بر روی زیرساختها سرمایه گذاری لازم را صورت دهد.در هر موردی این فقدان سرمایه گذاری خسارت های این چنینی می آفریند.به دلیل عدم سرمایه گذاری بر روی زیرساختهای بخش کشاورزی، بخش قابل توجهی از ظرفیت های آب کشور هدر می رود. چرا که ایران در حوزه آبیاری قطره ای و کشاورزی نوین اقدامات لازم صورت نگرفته است. بنابراین دولت آینده چنانچه نتواند در زمینه توسعه زیرساختها و جذب سرمایه گذاری های خارجی و داخلی اقدامات لازم را صورت دهند، کشور با مشکلات عدیده ای روبه رو خواهد شد. در این شرایط ، جامعه و تمدن ایرانی نیازمند ساختاری است که بتواند از طریق بهبود مناسبات با جهان پیرامونی، حفره ای که در حوزه سرمایه گذاری و توسعه زیرساختها ایجاد شده را پر کند.