اولا بايد به اين موضوع توجه داشته باشيم که بودجه‌اي مي‌تواند براي کشور موفقيت‌آفرين باشد که توازن درآمد و هزينه آن به درستي و بر پايه‌هاي منطقي و علمي‌ گذاشته شده باشد. ما در بودجه 1400 مي‌بينيم که بخش هزينه‌ها همچنان همان خرج و مخارج و هزينه‌هاي ريخت و پاش‌هاي گذشته را دارد که بايد غربال مي‌شد تا بخش‌هاي لازم و ضروري براي هزينه درنظر گرفته شود و از آن طرف به‌نوعي دولت بايد خودش را چابک‌تر و کوچک‌تر و تصدي‌گري‌ها را واگذار مي‌کرد تا به سمتي برويم که دولت بيشتر نقش رگولاتور را داشته باشد. از طرف ديگر در بخش درآمد هم بايد بر مبناي آيتم‌هايي که از تحقق آنها خيلي مطمئن هستيم پيش برويم، بعد از درآمدهاي مالياتي، دو ميليون و 300 هزار بشکه فروش نفت پيش‌بيني شده است که اين در حاليست که مي‌دانيم به هر حال اولا برداشته شدن تحريم‌ها شايد براي سال آينده صورت نگيرد، دوم اينکه بازار نفت به گونه‌اي نيست که شرايط آن براي ما حفظ شده و بازار به روال وضعيت گذشته باشد و سوم اينکه اصلا دنيا به سمتي حرکت مي‌کند که مصرف نفت و سوخت‌هاي فسيلي را کنار بگذارد و از سوخت‌هاي غيرفسيلي استفاده کند. همچنين قرار بود در بودجه 1399 به سمت اقتصاد بدون نفت برويم، بنا بر اين مسيري که آغاز شده بود بايد حفظ مي‌شد و همين مسير را ادامه مي‌داديم، در شرايط حاضر پيش‌بيني مي‌شود که دولت با کسري بودجه شديد مواجه شود و وقتي هم که درآمدهاي نفتي حاصل نشود کسري بودجه قطعي خواهد بود. براي جبران کسري بودجه هم دولت‌ها از مسيرهاي مختلف مانند چاپ اسکناس اقدام مي‌کنند که هم پايه پولي و هم نقدينگي را افزايش مي‌دهد که منجر به افزايش نرخ تورم خواهد شد، به همين دليل مي‌توان گفت اين بودجه‌اي است که براي آينده تورم ايجاد مي‌کند و براي اينکه بخش درآمد و هزينه‌ها به هم بخورد و تورم ايجاد نشود بايد روي موضوع درآمدها از جمله درآمدهاي ناشي از بخش نفت تمرکز و دقت شود. پيشنهاد مي‌شود به جاي درآمدهايي که ممکن است محقق نشود دولت اقدام به فروش اوراق قرضه کند که همه دولت‌ها در چنين شرايطي از مردم استمداد مي‌کنند و حتي دولت مي‌تواند از منابع نفتي به‌عنوان پشتيبان و ضامن استفاده کند تا مردم اوراق قرضه را بگيرند و از طرفي ديگر دولت بايد دارايي‌هاي خودش را که قابل عرضه است، به فروش برساند. ديگر اينکه بخشي از برنامه اصلاح حامل‌هاي انرژي را در ‌نظر بگيرد البته با رعايت اينکه دهک‌هاي مستمند و ناتوان صدمه نبينند و به آنها حامل‌هايي با سوبسيد مانند گاز، برق، آب و ... داده شود تا بتوانند در نهايت مشکلاتشان برطرف شود.
حمیدرضا صالحی