عملکرد وزارت نیرو، مانع جذب سرمایهگذار
پیشازاین اجراشدن قرارداد BOT منجر به حضور بخش خصوصی و سرمایهگذاری در نیروگاه سازی شده بود. بخش خصوصی در این زمینه با وزارت نیرو در قالب این قراردادها همکاری کرده و نیروگاه ساخته است اما در اغلب سرمایهگذاریها وزارت نیرو در پرداخت پول برق نیروگاهها بهموقع عملنکرده است. همین مسئله دیرکرد در پرداختها باعث شده سرمایهگذاران در بخش خصوصی نسبت به سرمایهگذاری و همکاری با این وزارت خانه مردد باشند. مسئله امنیت سرمایهگذاری طی سالهای گذشته در بیشتر قراردادهای بخش خصوصی و وزارت نیرو مورد خدشه قرارگرفته درنتیجه نمیتوان با صرفاً جذاب کردن قیمت خرید تضمینی برق سرمایهگذاریها در این زمینه افزایش پیدا میکند و سرمایهگذاران متمایل به حضور در عرصه نیروگاه سازی میشوند. نکته مهم در جذب سرمایهگذار تضمینهای قوی در کار است. اگر تضمینهای دولتی که به سرمایهگذاران خارجی داده میشود، برای سرمایهگذاران داخلی هم برقرار شود، این احتمال که سرمایهگذاران داخلی تمایل بیشتری به حضور در عرصه نیروگاه سازی پیدا کنند تقویت میشود.
غیرازاین، نیاز داریم درزمینهٔ خریدوفروش برق به مدلی برسیم که سرمایهگذاران در این حوزه حتی تا مرحله فروش با خریداران برق مواجه شوند و در قیمتگذاری کالایی که تولید میکنند نقش داشته باشند. در این مدل در عمل باید واسطهگری وزارت نیرو کاهش پیدا کند و سرمایهگذاران با مردمی طرف باشند که برق را میخرند.
توان بخش خصوصی و خصولتی ها در رابطه با نیروگاه سازی در ایران قابلتوجه است. 55 درصد از نیروگاهها در کشور ما دست دولت نیست و غیردولتیها یعنی خصولتی ها و خصوصیها در این زمینه فعالیت میکنند و البته تنها 10 تا 15 درصد از 55 درصد توسط بخش خصوصی واقعی مدیریت میشود. ازنظر فنی توان و علاقهمندی حضور بیشتر در عرصه نیروگاه سازی در بخش خصوصی وجود دارد. این بخش حتی میتواند تامین کننده های مالی را از خارج تشویق به سرمایهگذاری در این زمینه کند اما مسئله مهم امنیت سرمایهگذاری و عدم تأخیر در پرداختهاست. وزارت نیرو بیش از 10 هزار میلیارد تومان به نیروگاهها بدهکار است. سرمایهگذار خارجی با دیدن این میزان بدهکاری باوجود توان فنی و اقتصادی تمایلی به حمایت مالی از پروژههای نیروگاه سازی ندارد. وزارت نیرو باید هرچه زودتر نسبت به تسویه این بدهی اقدام کند تا ازنظر روانی جو مناسبی برای سرمایهگذاری فراهم شود. باید کاری کرد تا سرمایهگذاری در این زمینه جذاب به نظر برسد و این جذابیت صرفاً باقیمت مناسب خرید تضمینی برق حاصل نمیشود.