توسعه صادرات مستلزم تقویت دیپلماسی اقتصادی
اولین نشست مطبوعاتی فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته یکشنبه 30 خرداد ماه با حضور عوض محمد پارسا، حمیدرضا صالحی، پیام باقری و غلامحسین معین درباری برگزار شد.
در این نشست رئیس هیات مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران گفت: امروز کشور نیازمند تقویت دیپلماسی اقتصادی در خارج از کشور برای توسعه صادرات است و در این زمینه دولتمردان و سیاسیون نقش خطیری بر عهده دارند.
عوض محمد پارسا اظهار داشت: دولت یازدهم در نخستین سال های روی کار آمدن، آنقدر درگیر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) شد که از برخی مسائل داخلی غافل شد.
به گفته این مقام مسئول، راهکار اساسی، پیشبرد همزمان و موازی برجام های خارجی و داخلی بود تا تاثیر به مراتب بهتری بر اقتصاد کشور بر جای می گذاشت.
وی خاطر نشان کرد: امروز نسبت به گذشته در مقوله صادرات، با شرایط به مراتب بهتری مواجه ایم؛ به طوری که در گذشته مجبور به دور زدن تحریم ها به اشکال مختلف بودیم و پول زیادی نیز در همین راستا از دست می رفت، اما این محدودیت ها و مشکلات با همت دولت یازدهم از بین رفته است.
پارسا با بیان اینکه دولت دهم با پنج هزار تریلیون ریال (500 هزار میلیارد تومان) بدهی، خزانه را تحویل دولت یازدهم داد، افزود: یک هزار تریلیون ریال (100 هزار میلیارد تومان) این بدهی مربوط به بخش خصوصی، تولیدکنندگان و پیمانکاران و مابقی آن سهم صندوق های اجتماعی، بیمه ها، بانک ها و ... است.
وی گفت: بدهی های امروز بخش خصوصی همان مبالغی بوده که این بخش از بانک ها وام گرفته و هنوز پس نداده است و وقتی پای معوقات و بدهی ها به میان می آید، از دریافت ضمانتنامه ها، اعتبارها در خارج و ... محروم می شود.
رئیس هیات مدیره فدراسیون صادرات انرژی و تشکل های وابسته ایران تصریح کرد: در همه جای جهان، هرکجا که مساله صادرات شکل گرفته است، شاهد حمایت دولت ها و پوشش ریسک های صادرکنندگان هستیم، اما در ایران هنوز درگیر برجام داخلی اقتصادی و رفع معضلات فراروی صادرکنندگان هستیم.
وی یادآور شد: این فدراسیون شرکتی کوچک در کشور ترکیه به ثبت رسانده است و موفق شد بابت اجرای یک پروژه در کشور عراق،300 میلیون دلار از اگزیم(صادرات- واردات) بانک ترکیه فاینانس (تامین مالی خارجی) بگیرد و این در حالی بود که همان زمان بانک توسعه صادرات و صندوق توسعه صادرات اصلا پاسخی به درخواست فدراسیون نمی دادند.
پارسا ارزش صادرات انجام شده توسط این فدراسیون را سالیانه 35 میلیارد دلار اعلام کرد که قابلیت افزایش تا 350 میلیارد دلار را داراست و انجام این مهم، مستلزم رفع مشکلات داخلی اقتصاد است.
وی با بیان این که دولت ها نباید اهداف تعریف شده اقتصادی را تغییر دهند، به اجرایی نشدن مصوبه های مجلس توسط دولت احمدی نژاد در گذشته اشاره کرد که ضربه ها و لطمات زیادی به اقتصاد کشور وارد کرد.
این مقام مسئول بطور نمونه با اشاره به نرخ ارز، ادامه داد: مطابق قانون، نرخ ارز باید سالیانه معادل تفاوت تورم داخلی و خارجی تعدیل می شد، اما با تعدیل سالیانه سه درصدی شاهد افزایش به یک باره قیمت آن از 12 هزار به 37 هزار ریال بودیم که منجر به کاهش تولید، صادرات و اشتغال در کشور شد.
وی یادآور شد: هرچند همان زمان برخی کارشناسان و اقتصاددانان نسبت به این مساله واکنش نشان داده و سخن به میان آوردند، اما در عمل در آن زمان مافیای واردکنندگان قاچاق که ارز ارزان را به نفع خود می دانست، پیروز میدان شد.
پارسا تاکید کرد، باید قیمت حامل های انرژی واقعی شده، درآمد دلاری حاصل از صادرات به صندوق توسعه ملی و درآمد ریالی آن به صندوق رفاه ملی واریز شود تا اقتصاد رونق یافته و منجر به بهبود ثبات اقتصادی و امنیت اجتماعی شود.
وی با بیان اینکه برجام تاکنون دستاوردی در حوزه صادرات نداشته ، یادآور شد: امروز حتی بازار بزرگ کشور عراق در حال از دست رفتن است.
پارسا با تاکید بر لزوم تقویت دیپلماسی اقتصادی در صادرات، تصریح کرد: این وظیفه دولتمردان است تا تلاش بیشتری در این زمینه داشته و شرایط را برای حضور هر چه بیشتر شرکت های توانمند ایرانی در خارج از کشور فراهم کنند.
وی به از دست رفتن بیش از یک میلیارد دلار پروژه در دو سال گذشته در کشور عراق اشاره کرد که شرکت های ایرانی برنده مناقصه های آنها شده بودند، اما به دلیل پیگیری نشدن پروژه ها توسط مسئولان دولتی و نبود دیپلماسی اقتصادی، به راحتی به سایر شرکت های خارجی واگذار شد.
رئیس هیات مدیره فدراسیون صادرات انرژی بطور نمونه به پروژه ساختمانی 15 میلیارد دلاری در عراق اشاره کرد که شخص «اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه برای گرفتن آن بیش از 10 بار با بخش خصوصی این کشور همراه شد تا بالاخره موفق شدند. توسعه صادرات در ایران نیز نیازمند چنین همراهی هایی از سوی مسئولان و متولیان امر است؛ مساله ای که نظیر آن در دولتمردان ژاپنی و چینی به کرات ملاحظه شده است.
وی اضافه کرد: در پنج سال گذشته نیز شرکت های ایرانی پروژه هایی به ارزش مجموع بیش از 30 میلیارد دلار فقط در کشور عراق برنده مناقصه شدند که به دلیل نبود حمایت های سیاسی از دست رفت.
حمیدرضا صالحی، دبیر فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران نیز در این نشست اظهار داشت: با وجود اینکه بخش خصوصی توانست سال گذشته یک میلیارد دلار در مناقصات بزرگ رتبه اول را کسب کند، اما به علت عدم حمایت سیاسی موفق به عملیاتی کردن این مناقصهها نشد.
وی با اشاره به اینکه علیرغم حمایت کشور ترکیه از مناقصات این کشور دیپلماسی اقتصادی مناسبی در ایران برای تقویت صادرات وجود ندارد، گفت: اگر میخواهید صادرات برق ارتقا پیدا کند باید دیپلماسی اقتصادی تقویت شود.
وی ادامه داد: بهطور کلی برای اینکه در امر اقتصاد بتوانیم به بازارهای بزرگتری دست یابیم باید به فکر ایجاد اشتغال و افزایش تولید بود که این مساله نیز جز تقویت دیپلماسی اقتصادی محقق نمیشود.
دبیر فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران در خصوص بدهیهای دولت عراق به ایران گفت: در حال حاضر یک میلیارد دلار عراق به اعضای برق فروخته شده از ایران بدهکاری دارد که تاکنون موفق به اخذ این رقم نشدهایم.
به گفته صالحی برخلاف اینکه دولت ایران حمایتهای همهجانبهای از دولت عراق میکند، اما این دولت تمایل به انجام پروژه توسط ایران ندارد.
وی راهکار خود را برای حل این مشکلات ایجاد یک معاونت در امور صادراتی در حوزه رییس جمهور دانست و افزود: اگر قصد ارتقای صادرات انرژی در کشور را داریم باید در ابتدا مسوولیتها ساماندهی شود.
دبیر فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران با بیان اینکه اتحادیه صادراتی در سال ۱۳۸۹ آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۹۲ اولین فدراسیون صادرات انرژی با تغییر نام و اصلاح اساسنامه کار خود را شروع کرد اظهار کرد: هدف ما این است که با تجمیع شرکتهای مختلف بتوانیم در حوزه بالادست اقدام به انجام فعالیتهای صادراتی کنیم و با حاکمیت نیز تعامل بهتری داشته باشیم.
صالحی اظهار کرد: با توجه به مشکلاتی که یک شرکت در زمینه ضمانتنامهها و حمایت های مالی بانکها و همچنین ایجاد برند دارد، نمیتواند به تنهایی فعالیت داشته باشد و همچنین برای جلوگیری از رقابت مخرب و همچنین تقویت دیپلماسی اقتصادی در صدد تشکیل فدراسیون هستیم تا در حوزه های تخصصی صادراتی فعالیت کنیم.
وی با بیان اینکه ما پس از برجام علیرغم توسعه سیاسی در زمینه اقتصادی پیشرفت آنچنانی نکردهایم تصریح کرد: ما در اتاق بازرگانی با توجه به اینکه میزان صادرات محصولاتی مثل خشکبار و پوست و چرم و سالامبور بسیار بالاست اما میزان درآمد آنها به اندازه یک نیروگاه نیست لذا ما باید روی صادرات این بخش بیشتر متمرکز شویم.
دبیر فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته ایران ادامه داد: لازمهی انجام این کار حل مشکلات داخلی است ضمن اینکه باید دیپلماسی اقتصادی از جانب دولت تقویت شود و به عنوان مطالبه ملی از سوی حاکمیت در سفرهای برونمرزی نیز به این امر توجه شود.
پیام باقری عضو هیات مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته نیز در این نشست خبری گفت: بدهی 540 هزار میلیارد تومانی دولت نیز مانعی بزرگ است و نقدینگی هزار هزار میلیارد تومانی که 86 درصد آن در بازار پول رسوب کرده که از این میزان 25 درصد نیز دراختیار موسسات غیرمجاز است.
وی با بیان اینکه یکی از موضوعاتی که دولتها به هم فخر می فروشند موضوع صادرات است، گفت: در چرخه صادرات به جز صادرکننده و مصرف کننده عوامل و نهادهای ذیمدخل مثل گمرک، سازمان توسعه تجارت، دولت و قوانین نیز نقش دارند که اگر هر حلقه از این زنجیره کار خودش را به نحو احسنت انجام ندهد فرایند صادراتی شکل نمی گیرد.
وی افزود: امروز آمار صادرات ما متناسب با انتظارات و مطابق ظرفیت صادرت خدمات فنی و مهندسی و غیر نفتی نیست که بخشی به تحریم بر می گردد ضمن اینکه امروز نیز با موانع مختلف صادرات مواجهیم.
باقری تصریح کرد: البته دولت مشکلات خاص خودش را دارد و بدهی 540 هزار میلیارد تومانی دولت نیز مانعی بزرگ است و نقدینگی هزار هزار میلیارد تومانی که 86 درصد آن در بازار پول رسوب کرده که از این میزان 25 درصد نیز دراختیار موسسات غیرمجاز است و بنابراین این مسئله معضل جدی است و به زعم بسیاری از اقتصاددانان بزرگترین مشکل فضای کسب و کار مشکل نظام بانکی است.
وی خاطرنشان کرد: مانع بعدی استفاده از ظرفیت قانونی است مجلس دهم کارش را شروع کرده امیدواریم که در مجلس دهم از قانون زدگی فاصله بگیریم اما ما تورم در کشور و مجلس داریم به دلیل تعدد قوانین موازی است.
عضو هیات مدیره فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته با بیان اینکه ظرفیت های خوبی برای رفع قوانین صادرات داریم، خاطرنشان کرد: باید ظرفیت قانونی را شناسایی و استفاده کنیم چراکه قوانین خوبی داریم که از صادرات حمایت می کند و باید به آن پرداخته شود.
وی با بیان اینکه کشور ما پتانسیل هاب انرژی منطقه را دارد، ادامه داد: ما هنوز از این ظرفیت کشور استفاده نکرده ایم به طوری که صادرات برق ما 1300 مگاوات است در حالی که ظرفیت صادرات ما حداقل 10 هزار مگاوت است و با این امکان صادراتی می توانیم به عنوان شاهراه انتقال انرژی باشیم لذا باید به این مسائل بپردازیم.
باقری تاکید کرد: اگر می خواهیم از شرایط رکود خارج شویم باید موضوع صادرات را جدی بگیریم و به تحریک تقاضا خارج از کشور پرداخته شود تا از رکود فاصله بگیریم.