بیتوجهی به زیرساختهای انرژی عامل اصلی ناترازی است
رئیس فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته درباره صحبتهای رئیس جمهور در گفتوگوی تلویزیونی و تأکید وی بر استفاده از نظرات کارشناسی برای حل بحران ناترازی و کمبود انرژی گفت: به نظر میرسد این دولت به دنبال حل اساسی مشکل ناترازی است و بنابراین بخش خصوصی این آمادگی را دارد در کنار دولت برای حل این مسئله بایستد. خوشبختانه رئیس جمهور به استفاده از کارشناسان و نقش بخش خصوصی در حل مسائل اقتصادی اعتقاد دارد و امیدواریم در سال بعد معکوس شود.
حمیدرضا صالحی، نایبرئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران در خصوص منشأ ناترازی انرژی و علل وضعیت موجود گفت: ناترازی امروز ریشه در برنامه چهارم و طرح تثبیت قیمتهای انرژی در مجلس هفتم دارد ضمن آنکه عمل نکردن دولتها به ایجاد زیرساختهای حوزه انرژی در دولتهای گذشته سبب شد که امروز سهم هر ایرانی ۲ ساعت قطعی برق و کمبود حاملهای انرژی باشد.
وی ادامه داد: عموماً طرحهای نیروگاهی، طرحهای بلندمدت هستند به طوریکه یک دولتان را شروع میکند و دولت بعد آن را تکمیل و افتتاح میکند. بطور مثال دولت هفتم و هشتم ۴۰ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی به همراه پروژههایی به ارزش ۱۷ هزار ۵۰۰ مگاوات با پیشرفت بیش از ۷۰ درصد برای دولت نهم و دهم گذاشت و این دولت آخرین دولتی بود که در این حوزه سرمایهگذاری درست و اصولی انجام داد، به طوریکه ۴۵ درصد نیروگاههای کشور در آن زمان برای آینده برنامهریزی، سرمایهگذاری و اجرایی و به دولت بعد تحویل شد.
نایبرئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران افزود: دولت نهم و دهم که بیشترین درآمد را در دولتهای بعد از انقلاب داشته تنها پروژههای دارای پیشرفت دولت قبل را تکمیل و افتتاح کرد و تنها حدود ۸ درصد پروژه جدید تحویل دولت بعدی داد و از آن به بعد متأسفانه دولتهای بعدی نه سرمایهگذاری کردند و نه زمینه سرمایهگذاری را برای بخش خصوصی کشور فراهم کردند. بدین ترتیب این میراث و کمبود در تولید به دولت چهاردهم رسید.
عضو هیات نمایندگان اتاق تهران با اشاره به حضور بخش خصوصی در این حوزه گفت: با وجود عدم سرمایهگذاری دولتها، بخش خصوصی شروع به سرمایهگذاری کرد. هر چند به دلیل قابل پیشبینی نبودن اقتصاد و عدم امنیت سرمایهگذاری، گستردگی و بزرگی طرحهای آنها در حد رفع نیاز کشور نبود؛ اما با استفاده از ظرفیتهای داخلی و نیروهای متخصص توانست ثابت کند که میتواند نقش اصلی را در این حوزه به عهده بگیرد و خود را در این زمینه موفق نشان داد. در واقع اگر طی دو دهه گذشته مشکلات اداری و بوروکراسیهای معمول وجود نداشت و از همه مهمتر دولت بدون اقتصاد دستوری و مداخله، مشکل اقتصاد برق را حل میکرد بیشک بخش خصوصی توانمند و دارای اهلیت هرساله به اندازه کافی در بخش تولید نیروگاه احداث میکرد.
صالحی با بیان اینکه وضعیت ناترازی برق امروز کاملاً قابل پیشبینی بود گفت: کارشناسان و فعالان بخش خصوصی این حوزه در ابتدای دولت یازدهم هشدار دادند که ۸ سال عقب هستیم و هر چه زودتر باید برای این ناترازی فکری کرد، اما متأسفانه توجهی به هشدار کارشناسان نشد و یا شاید هم منتظر درآمدهای جدید نفتی ناشی از امضا برجام بودند که امکان آن با توجه به شرایط بینالمللی وجود نداشت، اما مقامات باید از همان زمان میدانستند که به ناترازی خواهیم رسید. در حال حاضر ما ۱۸ هزار و ۵۰۰ مگاوات کسری برق در تابستان داریم و اگر همین وضعیت ادامه پیدا بکند این عدد در تابستان آینده به بیش از ۲۴ هزارمگاوات خواهد رسید.
وی در خصوص اینکه بهترین راه برای خروج از بحران ناترازی فعلی چیست گفت: تنها راهحل جبران ناترازی این است که دولت از نقش فعلی در تجارت برق که میان تولیدکننده برق و مصرفکننده قرار دارد خارج شود امروز دولت قیمت برق را به صورت دستوری مشخص و خریداری میکند در حالیکه تنها ۳۵ درصد نیروگاهها دولتی هستند. متأسفانه هم اکنون تمام نیروگاهها موظف هستند برق تولیدی خود را با قیمت اندک تعیین شده توسط دولت بفروشند و دولت آن را حدود ۱۵۰۰ تومان به صنایع میفروشد. استدلال دولت این است که من دارم گاز ارزان به شما میدهم در حالیکه مالکین نیروگاههای خصوصی بارها اعلام کردند که حاضر هستند قیمت گاز را بر اساس تابلو بورس انرژی خریداری کنند ولی دولت از تجارت برق خارج شود.
صالحی ادامه داد: دولت به جای اینکه نقش سیاستگذاری و نظارت داشته باشد تبدیل به تاجر شده و خودش قیمت خریدوفروش را تعیین میکند ما از سالها قبل در این خصوص به دولتهای مختلف و وزرای مختلف هشدار دادیم، اما توجهی نکردند و در نهایت امروز کشور درگیر کمبود و کسری شدید انرژی است.
وی با اشاره به صحبتهای پزشکیان در تلویزیون و تأکید وی بر نقش محوری کارشناسان و استفاده از بخش خصوصی گفت: ما در جلسه با نمایندگان دولت هم اعلام کردیم اگر دولت از این بازار خارج شود و بگذارد قیمت در بازار رقابتی مشخص شود در سال اول پیک صعودی ناترازی را نزولی میکنیم و سه سال بعد به طور کامل ناترازی و کمبود را از بین خواهیم برد، همه اینها محقق میشود به شرطی که دولت سیاست و رویکرد امروز خود را تغییر دهد.
صالحی در پایان تصریح کرد: وقتی پروژهای سود ده باشد سرمایهگذار و تکنولوژی آن به راحتی تأمین خواهد شد ما ظرفیت زیادی هم در حوزه نیروگاه خورشیدی و بادی داریم که مغفول مانده ضمن آنکه امروز کشورهای توسعهیافته منابع تأمین انرژی خود را به صورت ترکیبی یعنی حرارتی، بادی، خورشیدی و آبی تأمین میکنند و ما نیز باید با یک برنامه جامع به این سمت برویم.