بنگاههای اقتصادی از فرصت بازار سرمایه بهره بگیرند
در طول چهار ماه اخیر حدود 84 هزار میلیارد تومان نقدینگی حقیقی وارد بورس شده اما حدود 2 درصد از این منابع خالص جذب تولید شده و بقیه بین سهامداران چرخیده است. دولت و بخش خصوصی سعی میکنند که با تسهیل شرایط، نقدینگی به کمک اقتصادی واقعی برود؛ راهاندازی سامانه رهسار با این هدف انجام شده است.
موضوع نشست تخصصی کمیسیون انرژی اتاق ایران، تسهیل در راهیابی بنگاههای خصوصی به بازار سرمایه و معرفی سامانه رهسار بود. این نشست که با حضور حسین سلاحورزی نایبرئیس اتاق ایران، محمد امیرزاده عضو هیات رئیسه اتاق ایران، حمیدرضا صالحی، محسن ضرابی و اعضای کمیسیون انرژی اتاق ایران برگزار شد، از چگونگی استفاده بخش خصوصی از بازار سرمایه گفتند.
حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران با طرح این پرسش کلی که «بخش خصوصی چگونه میتواند از ظرفیت بازار سرمایه استفاده کند؟» از وضعیت بنگاههای تولیدی و پیمارنکارها گفت و اینکه آنها در عمل با چه موانع و مکشلاتی برای ورود به بازار سرمایه و استفاده از ظرفیتهای این بازار دارند؟
صالحی گفت: در کشورهای توسعهیافته عمدتاً تامینمالی بنگاههای بزرگ در بازار سرمایه انجام میشود و بانکها بیشتر به تامینمالی شرکتهای کوچک و متوسط میپردازند. اما در ایران وضعیت برعکس است. شرکتهای بزرگ بهدلیل داشتن دارایی زیاد و توان لابی بیشترین استفاده را از منابع بانکی بردهاند و شرکتهای کوچک و متوسط عملاً نتوانستهاند استفاده چندانی از این منابع ببرند.
او ادامه داد: باید بتوان در این روزها چالشهای پیشروی بخش خصوصی را در حوزه تأمین مالی از بازار سرمایه برطرف کرد؛ البته در سالهای گذشته بورس چون گستردگی و عمق کافی نداشته در تامینمالی بنگاهها ناتوان بودهاست. اما حالا به واسطه رشد سریع بازار سرمایه برای اولین بار این فرصت ایجاد شده که بازار سرمایه نقش بیشتری در تامینمالی بنگاههای اقتصادی بزرگ برعهده گیرد.
او همچنین از وضعیت و مشکلات بنگاههای پیمانکاری گفت، به دلیل اینکه در ورود به بورس و فرابورس اولویت با داراییهای فیزیکی بنگاهها بوده، باید سعی شود در ورود بنگاههای پیمانکاری که خوشنام هستند، اهلیت و ثبات دارند، تسهیلگری صورت گیرد. حتی برخی از این بنگاهها هیات مدیره و مدیر عاملی دارند که چهل سال است تغییر نکرده و سوده بوده است؛ باید این مزیت نسبت به همتای دولتی مورد توجه قرار گیرد.
بخش خصوصی از تحولات بازار سرمایه استفاده کند
بعد از آن حسین سلاحورزی، نایبرئیس اتاق ایران در این نشست از تلاشهای اتاق ایران به عنوان یکی از اعضای شورای عالی بورس در زمینه بررسی تحولات بازار سرمایه و استفاده از آن ظرفیتها برای بخش خصوصوصی گفت.
سلاحورزی گفت: اتاق ایران به عنوان یکی از اعضای شورای عالی بورس از همان ابتدا تحولات بازار سرمایه، حجم و ارزش سرمایه، ورود سهامداران خرد و غیره را پیگیری می کرد. صرفنظر از این تحولات، نحوه ورود سرمایهگذاران خرد، مسائل و مشکلات آن یا حباب داشتن یا نداشتن بازار سرمایه، اتاق ایران به عنوان نماینده بنگاههای اقتصادی سعی میکند در این بازه زمانی که از سرمایه این بازار به نفع اقتصاد واقعی، تولید و نظام تولیدی کشور استفاده شود.
او ادامه میدهد: متاسفانه بررسیها نشان میدهد که بخش خصوصی کمترین بهره را از این تحولات سرمایهای برده است. ما در جلسه هیات نمایندگان، جلسات شورای عالی بورس، جلسات شورای گفتوگوی دولت و بخش خصوصی این موضوع را مطرح کردهایم و معتقد هستیم که افزایش شاخص بورس بیشتر به دلیل کمبود عرضه است. کم بودن تعداد شرکتهای عرضه شده در بورس، مشکلات و بروکراسیهای پذیرش در آن باعث بالا رفتن شاخص شده و یا یکی از دلایلی بالا رفتن شاخص است. اما اگر تعداد شرکتهای عرضه شده در بورس بالاتر رود، رشد بیرویه کنترل میشود. برای همین تاکید میکنیم که حضور شرکتهای واقعی بخش خصوصی در بورس فراهم شود تا آنها بتوانند از طریق تامین مالی اثربخشی بهتری بر اقتصاد کشور داشته باشند.
او دلیل حضور کمرنگ بخش خصوصی را در بازار سرمایه در چند مورد بررسی کرد: اغلب این کسبوکارها خانوادگی هستند و اشتیاقی برای پذیرش در بورس ندارند؛ در برخی از سالها تعدادی از این شرکتها به سمت دو دفتره بودن رفتهاند و این عدم شفافیت مانعی برای ورود به بورس است؛ بروکراسی چند لایه در بورس باعث شده که بنگاههای اقتصادی تمایلی برای ورود نداشته باشند. البته این موضوع در سورای عالی بورس مطرح شده است.
رهسار راهاندازی میشود
بعد از آن احمدرضا مروتی در باره تفاوت شرایط بورس و فرابورس گفت. اینکه شرکتهای زیانده هم میتواند وارد بورس شوند ولی باید چشمانداز مناسبی ارائه دهند. در بازار هدف این امکان وجود دارد که حتی پروژهای هم که به بهرهبرداری نرسیده از طریق بازار سرمایه تامین مالی شود. در اینجا باید ریسکها پایین و میزان بازدهی بالا باشد.
بعد از آن مروتی درباره درگاه تامین مالی بخش خصوصی از طریق بازار سرمایه و نحوه کار با آن را توضیح داد. او قبل از توضیح درگاه «رهسار» گفت که ورود به بورس بروکراسی پیچیدهای دارد ولی اگر مالی در آن درگاه سعی کردهایم که بنگاهها قبل از ورود به بورس با راهی ساده مثلا با بارگذاری صورت مالی سه ساله خود مشخص کنند که چگونه و با چه شرایطی و در زیر چه تابلویی قرار می گیرند؟
او ادامه داد: در طول چهار ماه اخیر حدود 84 هزار میلیارد تومان نقدینگی حقیقی وارد بورس شده است. اما حدود دو درصد از این منابع خالص جذب تولید شده و بقیه بین سهامداران چرخیده است. برای همین دولت و حاکمیت سعی می کنند که با تسهیل شرایط این نقدینگی به کمک اقتصادی واقعی برود. برای همین باید بخش خصوصی سعی کند از این فرصت بهره کافی ببرد.
راهاندازی سامانه رهسار حاصل توافق وزیر اقتصاد و دارایی، اتاق ایران، جامعه حسابداران رسمی ایران، بورس و فرابورس ایران است؛ در این سامانه وضعیت بنگاهها بررسی میشود و در نحوه ورود به بورس فرآیندها تسهیل میشود.
بعد از آن سلاحورزی گفت: قبل از راهاندازی این سامانه هر شرکتی برای ورود به بورس باید بررسی اولیه انجام می شد که این بررسی هم هزینهبر بود و هم زمانبر؛ اما با این سامانه روند بروکراتیک کمتر و کارها سریعتر و بدون هزینه اضافی پیش میرود.
در نهایت سلاحورزی بار دیگر به کاهش روند بروکراتیک از طریق سامانه رهسار به آدرس «rahsar.ir» گفت و صالحی به نحوه تعامل با بخش خصوصی و پیمانکارن بخش خصوصی و شرکتهای IT و استارتآپها برای ورود به بورس و استفاده ار منابع بازار سرمایه تاکید کرد.