راهکارها و راهبردهای بورس انرژی در توسعـه صنعت برق
وبینار تخصصی «بررسی چشمانداز صنعت برق، فرصت ها و تهدیدها، با نگاهی به ظرفیت های بازار سرمایه» با همت بورس انرژی ایران و مرکز مالی ایران، برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری آرمان اقتصادی به نقل از (سنا)، در این وبینار که با حضور بیش از صدنفر از علاقهمندان به صورت مجازی در دو بخش برگزار شد، مسائلی مانند مشکلات صنعت برق در ایران، موانع موجود بر سر راه توسعه بازار برق و تامین مالی شرکتهای نیروگاهی و افق و چشم انداز این صنعت زیربنایی بررسی شد.
در بخش نخست این وبینار، محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی، ابراهیم خوشگفتار، نایب رئیس سندیکای تولیدکنندگان برق بخش خصوصی، علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، عیسی حسینپناه، مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری نیرو، محمد جعفری، مدیرعامل نیروگاه زاگرس کوثر و آرش جالبی، معاون اقتصادی هولدینگ برق و انرژی صبا سخنرانی کردند.
علی نقوی، مدیرعامل شرکت بورس انرژی ایران با اشاره به تاریخچهی شکلگیری بورس انرژی در ایران گفت: «هماکنون 75کارگزاری عضو بورس انرژی ایراناند که از 98 ایستگاه معاملاتی در حال انجام معامله هستند و تاکنون بیش از 400 کالا و اوراق در بورس انرژی ایران پذیرفته شدهاست.
او دربارهی راهبردهای بورس انرژی ایران در حوزهی بازار برق افزود: «در این زمینه تلاشهایی صورت گرفته که از جمله آنها طراحی و توسعه سامانه تمام الکترونیک پیش از معاملات و پس از معاملات، طراحی ابزارهای معاملاتی جدید مانند اوراق سلف موازی استاندارد و صندوقهای پروژه و اوراق گواهی ظرفیت بوده است که برای نخستینبار در کشور انجام شده است. همچنین ابزار گواهی صرفهجویی انرژی نیز به توسعهی صنعت برق کمک میکند که در سال جدید راهاندازی خواهد شد.
نقوی خاطرنشان کرد: «در چارچوب کلی بازار برق در بورس انرژی 38 نیروگاه خصوصی و 36نیروگاه دولتی و ناشران اوراق گواهی ظرفیت در سمت عرضه هستند. در سمت خرید هم 39 شرکت توزیع نیرو برق کشور بهعلاوهی 36 شرکت خردهفروشی حضور دارند. هماکنون 413 شرکت مصرفکننده بالای پنج مگاوات در سمت خرید در بورس انرژی ایران حضور دارند.
مدیرعامل شرکت بورس انرژی ایران همچنین گفت: علیرغم تلاشهای بسیار در بورس انرژی، سهم معاملات برق در بورس انرژی از کل مبادلات برق در کشور به طور متوسط حدود سه درصد بوده است. اما در سال 1400 با توسعه بازار مصرفکنندگان بزرگ شاهد رشد خوبی در چهارماههی اول امسال بوده ایم که این مقدار به لحاظ ارزشی 88درصد و 58درصد به لحاظ حجمی نسبت به بازه مشابه سال 99 بوده است.
او به مهمترین عوامل خارجی تاثیر گذار بر توسعه معاملات برق در بورس اشاره کرد و گفت: ساختار دولتی و بعضاً انحصاری حاکم بر نهادهای فعال در حوزه انرژی کشور (پررنگ بودن نقش دولت در تعیین قیمت حاملهای انرژی و انجام مبادلات آن)، مقاومت در مقابل سازوکار نظاممند بورس، مقاومت در اجرای مقررات بالادستی، طولانی بودن فرایند تدوین و تصویب مقررات در وزارت نیرو، پیچیدگیهای ذاتی موجود در ارتباط با کالای برق، وجود پیچیدگی در برخی قوانین و مقررات مربوط به حساب دستگاههای دولتی با خزانهداری کل کشور، سازمان امور مالیاتی، عدم شناخت کافی بخشهای مختلف فعال در حوزه انرژی با ظرفیتها و پتانسیلهای بورس انرژی ایران و بازار سرمایه کشور جهت تأمین مالی، پوشش ریسک، شفاف کردن هزینهها، عدم صادرات برق در مکانیزم شفاف بورس انرژی و محاسبه حق بهره برداری و حق ترانزیت طبق فرموله های یکسویه توسط وزارت نیرو از جمله موراد اثرگذار بر معاملات برق است.
وی راهکارهای پیشنهادی جهت توسعه بازار برق بورس انرژی را هم شامل اجرای قوانین و مقررات بالادستی طبق نص صریح قوانین و عدم تفسیر به رای آنها، خروج مصرف کنندگان بالای یک مگاوات از نظام قیمت گذاری دستوری و الزام این دسته از مشترکین به تأمین برق از طریق ابزارهای بورس انرژی ایران، ارائه سازوکاری به منظور شفافیت و فرموله کردن تمامی پارامترهای اثرگذار بر قیمت برق نظیر حق ترانزیت و حق بهره برداری با مشارکت ذینفعان، ارائه زمان بندی منظم جهت تزریق نقدینگی به شرکت های توزیع نیروی برق به منظور خرید برق از طریق بورس انرژی ایران و تعهد به انجام آن، جلوگیری از انعقاد قراردادهای دوجانبه خارج از بورس مصوبه هیات وزیران دانست.
در بخش دوم نیز، میزگردی درخصوص بررسی راهکارهای برونرفت صنعت برق از بحران خاموشیها و ظرفیتهای بازار سرمایه تشکیل شد. سیدعلی حسینی، عضو هیئت تنظیم بازار برق، داود منظور، دانشیار دانشگاه امام صادق(ص)، حسین عبده تبریزی، دبیر پیشین سازمان کارگزاران بورس بورس اوراق بهادار و حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در این میزگرد راهحلهای خود را در اینباره ارائه دادند.
رایزن سابق بازرگانی ایران در افغانستان با بیان اینکه اخیرا پیشنهادی برای تاسیس بانک از سوی دولت افغانستان در منطقه چابهار نداشتهایم، گفت: با توجه به معافبودن منطقه چابهار از تحریمها برای توسعه روابط تجاری ایران و افغانستان میتوان در این منطقه اقدام به تاسیس بانک مشترک کرد.
محمدمهدی جوانمرد قصاب در گفتوگو با خبرگزاری فارس و در پاسخ به این سوال که با توجه به ارتباطات تجاری بین ایران و افغانستان، وضعیت مراودات مالی بین دو کشور چگونه است، گفت: مراودات مالی بین ایران و افغانستان به شیوه خاص خود از طریق صرافان دو کشور انجام میشود و با توجه به حضور صرافان افغانستان در ایران، مشکل مالی در خرید و فروش کالا و بهعبارتی انتقال کالاهای صادراتی به افغانستان وجود ندارد. البته درباره واردات کالاهای افغانستان نیز با توجه به نقلوانتقال مالی توسط صرافان هیچ مشکلی وجود ندارد.
رایزن سابق بازرگانی ایران در افغانستان افزود: همچنین بحث رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان ایرانی به افغانستان با توجه به سیاستهای دولت، بهخوبی در حال انجام و معوقات در حال کاهش است.
وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر آیا بین ایران و افغانستان سیستم بانکی فعالی وجود دارد، گفت: قبلا یک سیستم بانکی بین ایران و افغانستان فعال بود که با توجه به سیاستهای دولت افغانستان در چند سال اخیر این بانک فعالیتی ندارد، اما درصدد هستیم با انجام مذاکرات، این بانک مجددا فعالیت خود را آغاز کند.