تبدیل سرمایه به ثروت مولد راهکار نجات صنعت
افزایش بیش از حد نقدینگی در جامعه لطمههای بسیار زیادی به تولید و اقتصاد کشور وارد کرده؛ تا جایی که تبعات رشد چشمگیر نقدینگی در ایران از سوی هیچکس قابل کتمان نیست.
براساس آمارها با توجه به رشد نقدینگی در کشور میزان نقدینگی موجود در سطح جامعه به ۷۰۰هزار و ۶۲۲ میلیارد تومان و رشد نقدینگی از ابتدای دولت یازدهم تاکنون به ۳۰۰هزار میلیارد تومان رسیده است.
در این شرایط نه تنها تولید و اقتصاد ایران از افزایش نقدینگی دچار لطمه جدی شده بلکه رشد فساد بانکی را نیز باید به این فاکتورها اضافه کرد که البته این مولفه از یک سو به تنهایی در آسیبپذیری اقتصاد موثر بوده و از سوی دیگر یکی از مهمترین دلایل رشد نقدینگی در هر اقتصادی به شمار میرود.
در این شرایط «فساد بانکی» یکی دیگر از دلایل شدت افزایش نقدینگی بخش خصوصی در اقتصاد است، به طوری که بانکهای غیردولتی خود به دلالان و واسطههای بزرگی تبدیل شدهاند و بانکهای دولتی نیز با ترفندهایی به خرید و فروش میپردازند. بنابراین در چنین شرایطی هر کس به دنبال آن است تا به دنبال خرید و فروش اجناس و کالاهایی باشد که مدام ارزش آنها بیشتر میشود.
با وجود چنین نیروی عظیم چند ۱۰ میلیونی، پسانداز موجود صرف خرید انواع کالاها خواهد شد و دولت نیز بر این خرید و فروشها نظارتی ندارد؛ به همین علت در چنین شرایطی حتی معیارهای اقتصاد سرمایهداری نیز محقق نشده و ثروت موجود در جامعه به ثروتی مولد تبدیل نمیشود که نتیجه این امر برای عدهای فقر بیشتر و برای عدهای کسب ثروت و سرمایه بیشتر است.
حال در چنین شرایطی و با توجه به مشکلاتی که در ساختار اقتصاد ایران وجود دارد، لازم است دولت تلاش کند تا با اتخاذ سیاستهای اقتصادی مناسب از یک سو تمام سرمایهها و ثروتهای موجود در کشور را تبدیل به سرمایه مولد کرده و از سوی دیگر با حمایت از بخشهایی نظیر کشاورزی و صنعت به مقابله با واردات کالاهای ارزان و بیکیفیت چینی که لطمههای بسیاری زیادی به بخش تولید و صنعت ایران وارد میکند، بپردازد.
البته یکی دیگر از نکاتی که لازم است مسئولان به آن توجه جدی داشته باشند، این است که با توجه به مشکلاتی که صنعتگران و تولیدکنندگان با آن مواجه هستند، بهتر است به جای اجرای پروژههای عمرانی و زیربنایی بهدنبال رفع مشکلات تولیدکنندگان و تامین نیازهای مالی آنها و تسهیل دریافت تسهیلات از سوی تولیدکنندگان باشیم. زیرا در شرایطی که تولیدکنندگان با مشکل تامین نقدینگی و سرمایه در گردش مواجه هستند، اجرای پروژههای عمرانی و زیربنایی تنها به نفع تولیدکنندگان خارجی خواهد بود زیرا بهطورحتم نیاز به واردات و حتی مشارکت خارجیها در اجرای پروژهها داریم.
ابراهیم رزاقی - استاد دانشگاه