هفت چالش مهم پیش روی صادرات

مرتضی لطفی

نایب رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و صادرات اتاق تهران

در شرایطی روز ملی صادرات را پشت سر گذاشتیم که شاید خالی از لطف نباشد که مهم ترین موانع پیش روی صادرات در ایران را بررسی کنیم.

اولین و شاید بتوان گفت بزرگ ترین مشکل پیش روی صادرات در کشورما به روابط بین المللی، مالی و بانکی کشورمان با دیگر کشورها باز می گردد که همچنان متاثر از دوران تحریم های اقتصادی ظالمانه است، اگرچه که در دولت یازدهم تلاش های بسیاری در این زمینه صورت گرفته و روابط رو به بهبود رفته است ولی همچنان شاهد چالش هایی در این حوزه هستیم به خصوص در زمینه مشکلات بانکی و گشایش اعتبار موانع به صورت کامل برداشته نشده است و همین موضوع صادرات را سخت کرده است.

یکی دیگر از چالش های مهم پیش روی صادرات در کشورما نبود زیرساخت های لازم و مناسب است. باید گفت که ما در سال های گذشته به این موضوع بی توجه بوده ایم و تحریم ها هم بر آن دامن زده است؛ تا جایی که حالا که باتوجه به توافق هسته ای شرایط رو به بهبود می رود ما زیرساخت های مناسب را در حوزه های مختلف از جمله بندر، پایانه های مرزی و... در اختیار نداریم.

بحث بسیار مهم دیگر نرخ ارز است، این مهم را هرگز نباید فراموش کرد که نرخ ارز تاثیر بسیار زیادی روی صادرات و واردات دارد و عدم یکسان سازی و واقعی سازی نرخ ارز آسیب های بسیاری در این سال ها به صادرات کشور وارد کرده و همچنان نیز وارد می کند؛ در دورانی که ما شاهد بی ثباتی نرخ ارز در کشور و نوسان های پی در پی بودیم؛ دیدیم که صادرات کشور با چه بحرانی رو به رو شد. بنابراین برای تقویت صادرات باید به سمت واقعی کردن نرخ ارز و یکسان سازی آن حرکت کنیم.

باید دولت بسته های تشویقی برای صادرات کنندگان در نظر بگیرد؛ واقعیت این است که هم اکنون ما روی کاغذ مشوق هایی برای صادر کنندگان برتر و نمونه کشور داریم ولی در عمل اقدامی را شاهد نیستیم و این موضوع بی اعتمادی بسیاری را شکل داده است.

باید از شرکت های حمل و نقلی که در حوزه صادرات حضور دارند، حمایت شود. مسئولان باید توجه داشته باشند که سهم حمل و نقل در حوزه صادرات 40 درصد است و اگر ناوگان حمل و نقل با مشکل رو به رو باشد عملا صادرات مختل خواهد شد، بنابراین باید پشتیانی های لازم صورت گیرد. البته در این زمینه گام هایی هم برداشته شد و توافق شد تا هزار میلیارد تومان یارانه به بخش حمل و نقل و شرکت های فعال در این حوزه داده شود ولی در عمل شاهد این مهم و اجرایی شدن آن نبودیم. شما در نظر بگیرید کشوری همچون چین که بزرگ ترین صادرکننده کالاها مختلف در جهان است در سیستم حمل و نقل حتی حمایت های لجستیک ارتش کشورش را نیز در اختیار دارد.

نکته دیگر فعال شدن دیپلماسی تجاری و رایزنان بازرگانی است؛ کشورما در حوزه رایزنان بازرگانی فعالیت چندانی در سال های گذشته نداشته و باید در این زمینه نیز فعال تر عمل کنیم. برای مثال شاهدیم که از ابتدای سال برای صادرات کالاها به کشورهای عراق و افغانستان مشکلاتی به وجود آمده است ولی به دلیل نبود دیپلماسی تجاری منسجم هنوز نتوانسته ایم آن ها را حل کنیم. علاوه بر رایزنان به اعتقاد من باید بخش خصوصی صادرکننده در هر کشور نیز در این حوزه فعال و منسجم عمل کننده، باید تشکل هایی را شکل دهند و در کنار رایزنان و با کمک آن ها فعال و یک پارچه عمل کنند تا تاثیرگذاری مناسبی داشته باشند.

نکته مهم دیگری که به اعتقادم می تواند روی صادرات کشورمان و شکوفایی آن تاثیرگذار باشد پیوستن به WTO است، اتفاقی که در سال های گذشته تحقق پیدا نکرده است و دولت با گسترش دیپلماسی اقتصادی باید تلاش کند تا این مهم اجرایی شود.

منبع: سایت خبری اتاق بازرگانی تهران